Amastuola
We zijn al weer vroeg op pad om vandaag te beginnen bij het wijnbedrijf Amastuola in het zuiden Puglia. Bij aankomst zijn we onder de indruk van het mooie glooiende landschap. Dit landschap is ontworpen door de landschapsarchitect Ferdinando Caruncho en de paden ertussen gaan als het ware mee op de “golven” van het landschap. Het gebouw waar de wijn werd gemaakt en het personeel verbleef is omgetoverd tot een 5 sterren resort. Gevoel voor stijl kan hun niet worden ontzegd. Er zijn hier veel archeologische vondsten gedaan en er staan olijfbomen van wel 800 jaar oud. De wijngaarden zijn aangelegd met respect voor de authentieke kenmerken van het landschap. Zo zijn ook de originele muren zonder cement weer geheel gerestaureerd.
De wijngaarden
Amastuola heeft zo’n 110 ha wijngaard en produceert 900.000 a 1.000.000 flessen per jaar. Er wordt op een organische(biologische) manier aan wijnbouw gedaan. De wijngaarden liggen op 210 meter hoogte en de nabijheid van de zee in combinatie met de wind geeft dit een ziltige smaak aan de druiven. Er wordt ’s nachts geoogst om de druiven koel aan te kunnen leveren voor de fermentatie. Er wordt een GPS methode gebruikt om de irrigatie te sturen zodat elk stukje wijngaard precies genoeg water krijgt. Deze methode kan echter niet voorkomen dat er teveel water is. Helaas is dit jaar 60% van de oogst verloren gegaan door de aanhoudende regen. Voor de witte zoete wijnen worden de druiven 1,5 maand later geplukt.
Olijfolie
Naast de wijngaarden zijn er natuurlijk ook de eeuwenoude olijfbomen die zorgen voor de productie van olijf olie. Binnen in het wijnresort staat nog een authentieke wijnpers. Als je het resort binnenkomt zie je in de grond achter glas de structuren zoals die er waren in de tijd van 800 a 900 jaar voor Christus; de Spartaanse tijd. Als je verder doorloopt kom je op een binnenplaats met rechts een kapel. In vroegere tijden waren mensen minder mobiel zodat voor de mensen die er werkten allerlei voorzieningen waren. Zo werden er op de binnenplaats vroeger ook markten gehouden om in de dagelijkse behoefte aan levensmiddelen te kunnen voorzien.
En nu dan de wijnproeverij
We beginnen met de 2017 Bianco Salento, kost €8,-, 12,5% alcohol 75% fiano en 25% malvasia. Hij heeft citrus en peer in de neus. Hij heeft levendig zuur, een lichte bitter, citroen, wat florale tonen en een lichte kruidigheid. Dan gaan we naar de 2017 Ondarosa, ook €8,-, 11,5% alcohol. Het is een rosé van 100% aglianico. Hij heeft 24 uur schilcontact gehad, vandaar de wat donkere kleur. Ze gaan hier niet mee in de trend om steeds lichtere rosé te produceren á la Provence. Hij heeft een niet zo uitgesproken neus; wat licht fruitig. In de smaak scherp zuur, rode bessen, een beetje waterig en nog best wat drogend. Dan naar rood: 2015 Onda del Tempo, kost €14,-, een wijn van 25% primitivo, 25% aglianico, 25% merlot en 25% cabernet sauvignon. Hij heeft 6 maanden hout gehad en 6 maanden rijping in een roestvrij stalen tank. De druivenrassen zijn separaat gefermenteerd en pas later geblend. Hij heeft een mooie neus van cassis en kersen. Donker fruit in de smaak en stevige tannine en blijft goed hangen. Een mooie wijn om een stuk vlees bij te eten. Vervolgens de 2015 Primitivo van €14,-, 14% alcohol, gekoelde fermentatie en ook 6 maanden hout- en 6 maanden RVS-rijping. Mooi zwart fruit en kersen in de neus. Het fruit is ook in de smaak terug te vinden, een amandeltje en wat kruidigheid. Iets drogend, maar toch minder dan de vorige wijn. Tijd voor het meer serieuze werk; 2012 Centosassi, €26,-, 15,5-16% alcohol, 12 maanden gerijpt op Franse barriques met 100% primitivo. Deze heeft wat minder uitgesproken aroma’s. Zowel in de geur als in de smaak rijpe kersen, koffie, tabak en chocola. Goede tannine, de alcohol brand wel wat. Heeft ook wat jammigheid van het restsuiker (7gram) en blijft lang hangen. Deze wijn is langzaam (in 72 dagen) vergist. Mooie wijn met complexe smaken. Tot slot de 2013 Dolce Vitae van €13,- van 100% malvasia bianca di candia druif. Deze druiven worden 1,5 maand later geoogst en dit geeft heel veel suikerconcentratie. Een goudkleurige wijn met 14,8% alcohol maar ook nog ruim 100 gram restsuiker dus potentieel nog eens 6% alcohol. Een neus van mandarijnen en honing en in de smaak ook gedroogde abrikoos erbij, echt een heerlijke dessertwijn. Leuke wijnen, vooral de rode en de dessertwijn. Op naar ons volgende adres.
Trullo di Pezza
Rond een uur of 13:00 komen we aan bij het wijnbedrijf Trullo de Pezza. We zijn nu in Torricella, wat zuidelijk in Puglia tegen de westkant van de hak van de laars, iets ten westen van Manduria. Ze hebben hier 40ha wijngaard en de warme droge sirocco waait hier altijd. De druiven worden met de hand geplukt en de biologische “organische” manier van wijn maken is hier geïntroduceerd. Hoewel hier al in de 19e eeuw wijn werd gemaakt is het bedrijf pas in 2012 begonnen. Wel stammen de eigenaren van dit bedrijf, de zuster Simona en Marika Lacaita van een familie van wijnmakers. De wijnmaker hier is Bennedetto.
Wijn maken in RVS in de buitenlucht
Zoals je hier wel meer ziet, staan de RVS-tanks voor de wijn achter het gebouw in de open lucht. Het lijkt me nog wel lastig om dit goed te koelen in dit warme klimaat. We lopen eerst naar het dakterras, alwaar we een mooi uitzicht hebben over de wijngaarden. Naast deze locatie hebben ze in 2014 ook nog een wijnresort aangekocht in Manduria. Maar hier gaan we lunchen en proeven. Er staat al een tafel vol lokale gerechten klaar om je bordje mee te vullen.
De wijnproeverij
We beginnen met de 2017 Dieci Grana van 100% Fiano druiven. Deze wijn is gefermenteerd op een gecontroleerde temperatuur van 18 graden en heeft 12,5% alcohol en kost €10,-. Het is een licht frisse wijn met goed zuur, wit fruit en een beetje ziltig. Dan de 2016 Licurti DOC Primitivo di Manduria, 15% alcohol, 16 maanden gerijpt in eikenhouten tonno’s van 500 liter en heeft een consumentenprijs van €15,-. Hij heeft een mooie neus van donker fruit en rijpe tonen en de smaak van zachte kersen en ook nog wat zwart fruit, mooie tannine waardoor hij een goede structuur heeft, wat branderig van de alcohol en een goede afdronk. Dan de Scarfoglio aglianico IGP Salento, 15% alcohol, heeft 6 maanden in de tonno’s gerijpt en kost ook €15,-. Meer cassis en een lichte zwaveltoon in de neus. Wel stevige tannine, maar niet vervelend; goed om bij te eten. Redelijke afdronk, had van mij wel iets meer smaak mogen hebben. En als laatste wijn krijgen we de 2014 Pezzale DOC Primitivo di Manduria reserve. Deze wijn wordt niet elk jaar gemaakt en is ook nu niet in de webshop te krijgen. Hij heeft 18 maanden in tonno zijn rijping gehad en minimaal 10 maanden flesrijping. Hij heeft een jammige neus, tonen van kersen en chocola, redelijk zuur, een beetje stroef en heeft een goede afdronk. Deze kan nog best wel even liggen. Dit bedrijf is toch weer de bevestiging dat hier steeds meer kwaliteitswijnen worden gemaakt. En nu op naar de coöperatie van Maduria
Produttori di Manduria
We zijn hier bij de oudste coöperatie (1932) van Puglia. Naast Manduria zijn er nog 15 omliggende gemeenten waar de in totaal 400 aangesloten bedrijven met de wijngaarden zich bevinden. Het gaat om 900 ha in totaal, dus in verhouding kleine bedrijven. In de ruimte waar we binnenkomen, staat een compleet gerestaureerde Fiat Toppolino. Bij aankomst worden we opgewacht voor een rondleiding door het museum. De vroegere fermentatie kelders zijn met elkaar verbonden en doen nu dienst als museum. In elke ruimte staan weer attributen die in vroegere tijden werden gebruikt zoals handpompen, wijnpersen en amfora’s. Daarnaast zijn er ruimtes ingericht als de toenmalige woonkamers en werkkamers met gereedschap om de werktuigen te kunnen repareren zoals op de foto.
Inleiding van Leonardo Pinto: de wijn expert
Oenoloog Leonardo Pinto gaat onze proeverij begeleiden. Hij is lange tijd betrokken bij de coöperatie en verantwoordelijk geweest voor de modernisatie. 1997 was daarbij een belangrijk jaar. Het was tot dan toe de negroamaro die de boventoon voerde, maar de primitivo (ook van de DOC Primitivo di Manduria) is sinds die datum weer in ere hersteld. Tot die tijd werd er veel bulkwijn gemaakt van primitivo. Toen hij hier in 1996 kwam, was alles aan het vergaan. Geen temperatuur gecontroleerde fermentatie, geen controle op de kwaliteit van de druiven, geen regels, slechte geuren in de tanks. De eerste stap was met subsidie van de EU het aanschaffen van fermentatietanks waarbij gecontroleerde temperatuur mogelijk werd. Daarna begon hij primitivo druiven in te kopen. Dit werd een succes. In vergelijking met de negroamaro konden we nu een meer fruitige wat meer donkere wijn maken. Toen in 2000 anderen ook begrepen dat de primitivo een succes werd, kwamen er ook meer druiven. Maar ook kwam er controle in de wijngaard en er werd een nieuwe regel ingevoerd. Alle druiven moeten aan de coöperatie worden verkocht. Bij de binnenkomst worden de druiven nu gecategoriseerd en aan de hand van de beoordeelde kwaliteit wordt er meer of minder betaald voor de druiven. Voorheen werden de goede druiven nog wel eens ergens anders verkocht. Verder wordt er nu geëxperimenteerd met 30 verschillende klonen van primitivo in samenwerking met de landbouwuniversiteit om te zien of er klonen zijn die beter bestand zijn tegen schimmels en om het ontstaan van giften te elimineren.
De wijnproeverij
We beginnen met de Leggiadro brut van €13,- en 12,5% alcohol, chardonnay en fiano. Gemaakt volgens de methode traditionelle en heeft 2 jaar “sur latte” gelegen. Oftewel de tweede vergisting heeft op de fles plaats gevonden net zoals bij Champagne. De gist heeft dan ook tijd gehad om zijn smaak af te geven aan de wijn. Hij heeft dan best een mooie brioche (brooddeeg gistachtige geuren) en doet een beetje boers aan. Leuke bubbel. We gaan dan naar de witte ZIN Salento IGT van 100% fiano van €6,50. Een frisse wijn met citrus en kruiden in de neus. Ook in de smaak fris en met een lichte bitter. Aka Salento IGT rosé ook €6,50 van primitivo. Frisse fruitige neus en een best volle kersige smaak. Leuke wijn voor die prijs. 2015 Abetamasi Salento IGT van €14,-, met 90% negroamaro en 10% primitivo met 15% alcohol. Heeft ook nog 12 maanden in barriques gelegen. Een kruidige neus van zwarte peper en rood fruit. Stevige smaak met kruidigheid en een wat langere afdronk. 2014 Elegia Primitivo di Manduria DOC van €14,-, 15% alcohol en ook 1 jaar barrique en maar liefst 12 gram restsuiker. Meer kersige neus, veel smaak, prikkelend en wat drogend en blijft hangen. Het restsuiker geeft ook wat jammigheid. 2015 Madrigale Primitivo di Manduria DOC van €9,- heeft ook 15% alcohol, maar omdat deze wijn van laat geoogste druiven wordt gemaakt heeft het ook nog eens 70 gram restsuiker per liter. Heeft een kleinere neus, heerlijk met amandelen of blauwkaas. Ook wordt ook nog bulkwijn gemaakt van de druiven van mindere kwaliteit. Dat kun je hier op de foto zien bij het tankstation om je jerrycans te vullen.
Het wijn/spijs diner
Nadat we terug zijn geweest in het hotel wordt het weer tijd om naar ons restaurant te gaan van Masseria Baroni Nuovi. Na enige tijd door zeer smalle wegen te hebben gereden komen we bij het adres aan. De poort gaat open en we gaan naar binnen. Het is weer een feest van plaatselijke gerechten van kaas, gehaktballetjes, deeg met aubergine, ravioli, salade, gekruide worstjes en biefstuk. We beginnen met de Corerosa primitivo rosé, een fruitige licht bittere rosé. En dan ook de Rosalita Due Palme van negroamaro en malvasia nero heel licht van smaak en snel weg. Dan krijgen we de Hippios Primitivo del Salento. Deze heeft een fijne zachte neus van kersen. Een vriendelijke wijn die wat blijft hangen. De Rustem Salento IGP 12,5% van negroamaro is een wijn met zwart fruit zachte tannine en wat zwoel van het restsuiker. We sluiten het diner af met chocoladedessert met een meegebrachte fles dessertwijn van Amastuola. En dan weer naar het Hotel om ons weer te verheugen op de volgende dag.
Ed Carper, registervinoloog en eigenaar van de Wijnschool Carper Vinum te Zaandam.
Meer weten over wijn? Kijk hier op de wijnwinkel van de cursussen en evenementen.
Klik hier voor een overzicht van andere blogs.
Aanmelden voor de wijntips
Klik hier om het gratis e-book "Zin en onzin over wijn in 25 stellingen". te downloaden en je daarmee aan te melden voor voor de wijntips. Zo blijf je op de hoogte van nieuwe blogs en de planning van wijn-cursussen en -proeverijen.